استان کهگیلویه و بویراحمد
- بادهای محلی : علاوه بر بادهای موسمی شمال و جنوب که در تمام منطقه میوزند، بادهای دیگری نیز در نواحی مختلف نسبتاً محدود و کم وسعت استان میوزند که به بادهای محلی شهرت دارند. مهمترین بادهای محلی عبارتند از:
1- باد آشوب: در سر رود بویراحمد علیا میوزد، به طوری که تمام خار و خاشاک و علفهای خشک منطقه را جمع نموده و با خود میبرد. در گرمسیر بویراحمد سفلی نیز این باد میوزد، ولی جهت معینی ندارد.
2-باد زیر روز: در هنگام غروب از طرف مغرب در ناحیهٔ بهمئی احمدی میوزد.
3-کوه باد: از سمت شمال غربی منطقهٔ بهمئی احمدی میوزد و دنبالهٔ همان باد است.
4- باد حیران: در بویراحمد گرمسیر از سمت شرق میوزد.
5-باد چوغان: سختترین باد محلی منطقه است و معمولاً در سقاوه بویراحمد سفلی میوزد. این باد، زمستانها از سمت شمال میوزد و گاهی ممکن است وزش آن تا هفت شبانه روز با شدت زیاد ادامه یابد.
وضعيت اقتصادى
خاک مساعد، منابع آب کافى، جنگلهاى انبوه، سرسبز و مراتع نسبتاً غنى باعث شده که استان کهگيلويه و بويراحمد از نظر اقتصادى، به عنوان ناحيهاى کشاورزى و دامپرورى به شمار آيد.
مهمترين رکن فعاليت اقتصادى مردم اين استان را دامپرورى تشکيل مىدهد که از ديرباز رواج داشته است. دامپرورى به دو روش متحرک و ساکن وجود دارد که نوع متحرک آن توسط عشاير کوچندهٔ استان و به تبعيت از شرايط آب و هوايى و تغييرات فصلى، براى دسترسى به مراتع و علوفهٔ مورد نياز، به صورت ييلاق و قشلاق انجام مىگيرد. علاوه بر دامپرورى به شيوههاى سنتى و بومى، در سالهاى اخير تعدادى دامدارى صنعتى، متشکل از گاودارى و پرواربندى گوسفند به صورت پراکنده در سطح استان رواج يافته است.
استان کهگيلويه و بويراحمد به برکت طبيعت مساعد، به ويژه تنوع گياهان جنگلى و وجود آب و هواى مساعد براى پرورش زنبور عسل، شرايط مناسبى دارد. علاوه بر رواج زنبوردارى سنتى درمناطق روستايى، گسترش کندوهاى زنبور عسل به شيوه نوين در سالهاى اخير، باعث افزايش درآمد کشاورزان و زنبورداران شده است. زنبوردارى نقش مؤثرى در حفظ محيط طبيعى، خاصه پوشش گياهى و نباتات علوفهاى دارد. زنبور عسل علاوه بر انتقال گردهٔ گياهان، نقش مهمى در بارورى درختان ميوه دارد که در سالهاى اخير در استان توسعه و گسترش يافته است.
مرغدارى صنعتى نيز در سالهاى اخير در استان کهگيلويه و بويراحمد گسترش يافته است و بخشى از نيازمندىهاى اهالى شهرنشين استان را تأمين مىکند.
بعد از دامدارى، کشاورزى مهمترين فعاليت اقتصادى ساکنان اين استان را تشکيل مىدهد. به علت طبيعت خاص اين منطقه و وجود اراضى کوهستانى و تپه ماهورى، کشاورزى آن عمدتاً به صورت ديم به ويژه کشت گندم صورت مىگيرد.
مطالعات انجام شده نشان مىدهد تنها حدود يک پنجم خاک استان را تپه ماهورها و اراضى نسبتاً مسطح تشکيل مىدهد که زمينهاى قابل کشت نيز در اين مجموعه به جلگهها يا دشتها محدود مىباشد. علاوه بر کشت گندم و جو که به صورت ديم و آبى در اکثر مناطق استان رايج است، کشت برنج نيز در مناطق گرم و معتدل استان که منابع آب کافى دارند، معمول مىباشد. محصولات مهم کشاورزى در اين استان غلات، حبوبات، نباتات علوفهاى، ذرت و صيفىجات است که کشت آنها در مناطق مختلف استان رواج دارد.
موقعيت طبيعى مرتفع، به ويژه کمبود زمينهاى مسطح در مناطق شرق و شمال شرق استان، باعث شده است که باغدارى در درههاى کوهستانى و بر روى ارتفاعات ناهموار و پرآب اين مناطق رواج يابد. در ساير مناطق مستعد استان نيز غرس انواع درختان، از جمله سيب، انگور، گردو و مرکبات رونق يافته است. در اين ميان توليد سيب در منطقه بويراحمد، درخت انگور در منطقهٔ سىسخت و توليد انار، خرما و انواع مرکبات در مناطق کهگيلويه، گچساران و چرام اهميت بيشترى يافته است.
با وجود ذخاير غنى نفت، گاز و پراکندگى ساير منابع معدنى در استان کهگيلويه و بويراحمد، فعاليتهاى صنعتى و معدنى در اين استان، نسبت به ديگر مناطق کشور، رشد نيافته و رونق چندانى ندارد.
علاوه بر صنايع استخراج نفت در گچساران و کارخانه قند ياسوج، بقيهٔ کارگاههاى صنايع دستى و توليدى تازه تأسيس شدهاند و در زمينههاى صنايع غذايى، فلزى، نساجى و چرم، چوب و سلولزى، شيميايى و دارويى و صنايع ساختمانى فعاليت مىکنند. با وجود اين، ميزان فعاليتهاى صنعتى و معدنى نسبت به فعاليتهاى بخش کشاورزى و خدمات بسيار کم است. صنايع موجود در اين استان به دو گروه تقسيم مىشوند:
– صنايع دستى: با توجه به شرايط اجتماعى و اقتصادى و ويژگىهاى طبيعى استان که عمدتاً متکى بر کشاورزى و دامپرورى است، صنايع دستى آن نيز، شامل فرشبافى سنتى، بافت انواع گليم، جاجيم، گبه، خورجين، سياه چادر، نمد و محصولاتى نظاير آن است که بافت آنها در اغلب خانهها و در بيشتر مناطق روستايى و عشايرى رواج دارد. فرشبافى مهمترين صنعت دستى اين استان است که در اغلب روستاها توليد مىشود.
– صنايع ماشينى: مهمترين صنعت وابسته به کشاورزى، کارخانه قند ياسوج است که با توجه به سطح کشت و ميزان توليد چغندرقند در طول ساليان گذشته همواره با کاهش ظرفيت و رکود توليد همراه بوده است.
بزرگترين صنعت موجود استان، صنعت نفت است که بهرهگيرى از آن در گچساران و بىبىحکيمه همراه با ايجاد تأسيسات حفارى و استخراج طى چند دههٔ اخير ادامه داشته است. امروزه علاوه بر استفاده از گاز طبيعى اين منطقه در امور غيرصنعتى، بخش زيادى از آن به وسيله خط لوله به کارخانهٔ کود شيميايى شيراز منتقل مىگردد. همچنين نفت خام گچساران به وسيله يک خط لوله به مخازن نفت جزيرهٔ خارک وارد و از همان جا با فشار طبيعى به مخازن نفتکشهاى عظيم صادراتى بارگيرى مىشود. از انواع صنايع ديگر نيز تعدادى کارگاه و مراکز توليدى کوچک و بزرگ در زمينههاى مختلف صنعتى، در شهرها و بخشهاى تابعه استان را مىتوان نام برد.
در زمينهٔ شناخت و ارزيابى ذخاير معدنى استان نيز اقداماتى انجام شده است. معادن مهم استان کهگيلويه و بويراحمد برحسب نوع معدن، اعم از فلزى يا غيرفلزى و پراکندگى آنها به شرح زير مىباشند:
– معادن بوکسيت در روستاى سر فارياب دهدشت.
– معدن مس در روستاى خزنگاه بويراحمد.
– ذخاير فسفات در روستاى جان قانى (تيام) در منطقهٔ سرفارياب.
– ذخاير گوگرد در روستاى نزاع علياى گچساران.
– معادن سنگهاى ساختمانى در اکثر مناطق استان.
– معادن گچ در بيشتر مناطق استان.
علاوه بر معادن فوق، از معادن ديگرى از جمله شن و ماسه، خاک رس، سنگ آهک و سنگنما نيز که در مناطق مختلف استان پراکنده هستند مىتوان نام برد. از اکثر اين معادن در فعاليتهاى ساختمانى و راهسازى و توليد آجر و موزائيک استفاده مىشود.
- << قبلی
- بعدی