استان کهگیلویه و بویراحمد 

استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب ایران غربی واقع شده است. مرکز آن شهر یاسوج است و با مساحتی حدود ۱۶هزار و ۲۴۹ کیلومتر مربع، سرزمینی نسبتاً مرتفع و کوهستانی است. این استان با پنج استان همسایه است. از جنوب با استان بوشهر، از غرب با خوزستان و از شمال با چهارمحال و بختیاری، از شرق با استان اصفهان و فارس. این استان از نظر جمعیت (طبق سرشماری سال 1390،  658629 که ۳۴۶,۶۲۶ نفر آن در شهرهای استان ساکن بوده اند. نسبت جمعیت استان به کل جمعیت کشور معادل 9/0 درصد میباشد و تراکم جمعیت آن در هر کیلومتر مربع ۴۲ نفر است) و مساحت از استان‌های کوچک ایران است و درهر دو مورد دارای رتبه ۲۸ در بین سی استان می‌باشد. بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهرستان استان، شهرستان بویراحمد به مرکزیت یاسوج می‌باشد. استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر اقتصادی به عنوان ناحیه کشاورزی و دامپروری به شمار می‌آید. بعد از دامداری و کشاورزی صنایع استخراج نفت گچساران که یکی از منابع عمده تولید نفت و گاز کشور می باشد و کارخانه قند یاسوج و مجتمع دنا صنعت یاسوج (تولید انواع لوله‌های پلیمری) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، ولی با این حال فعالیت‌های صنعتی و معدنی در این استان نسبت به سایر مناطق کشور، رشد نیافته و رونق چندانی ندارد. به طور کلی صنایع موجود در این استان به دو گروه تقسیم می‌شوند، که عبارتند از صنایع دستی و ماشینی. بزرگترین صنعت موجود استان، صنعت نفت است. در زمینه معادن نیز این استان دارای معادن بوکسیت، مس، فسفات، گوگرد، و غیره‌است. استان کهگیلویه و بویراحمد سرزمينى کوهستانى و نسبتاً مرتفع می‌باشد. حدود سه چهارم مساحت استان از ارتفاعات و تپه ماهورها تشکیل شده و دشت‌ها تنها یک چهارم مساحت آن را تشکیل می‌دهند. بلندترین نقطه در این استان قله دنا واقع در شهرستان دنا با ارتفاع 4409 متر و پست‌ترین نقطه آن چره زن در جنوب غربی بی بی حکیمه در شهرستان گچساران می‌باشد که 197 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. زبان اکثر مردم استان کهگیلویه و بویراحمد  لری می باشد، این گویش بازمانده زبان ایرانیان قدیم است که کمتر تحت تأثیر زبان‌های بیگانه قرار گرفته است و اختلافات ریشه‌ای با سایر گویش‌های زبان لری ندارد.

پیشینه تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد

منطقه ای که اکنون استان کهگیلویه و بویراحمد نام دارد دارای پیشینه کهن تاریخی است . اسناد تاریخی نشان می‌دهد که منطقه کهکیلویه و بویراحمد حتی قبل از هخامنشیان سکنه بومی داشته و به‌طور مشخص از زمان هخامنشیان محل سکونت اقوام آریایی بوده است و ایل جاکی در این مقطع زمانی به آنها پیوسته‌اند به‌طوری‌که امروزه عمده جمعیت استان کهکیلویه و بویراحمد (به استثنای سادات ساکن در استان) از نسل ایل جاکی محسوب می‌شود. حتی در زمان سلوکیان و اشکانیان، خلوص و اصالت آنان محفوظ مانده و منابع موجود حکایت از تغییرات چشمگیری در بافت جمعیتی آن نمی‌کنند. این ترکیب جمعیتی به‌طور عمده در دوره ساسانیان نیز محفوظ ماند و اگر کوچ و مهاجرتی اتفاق افتاده باشد در حدی نبوده که بر ترکیب سکنه اصلی اثر بگذارد.
سرانجام از سال 12 هجری به تدریج حمله مسلمین به ایران آغاز شد و ساسانیان مغلوب آنان شدند و امپراتوری پهناور ایران به دست مسلمانان افتاد. در اوایل دوره اسلامی تمام منطقه فارس به چهار بخش تقسیم شد و هر بخش را تحت اختیار یک فرمانروای عرب قرار دادند که یکی از این چهار بخش، منطقه کهکیلویه به مرکزیت ارجان بود .در رابطه با وجه تسميه كهگيلويه و بويراحمد نظرات گوناگونى ارائه شده است كه در زير به برخى از آنها اشاره مى‏شود: بعضى مورخين نوشته‏اند، گيلويه فرزند مهرگان فرزند روزبه سردارى از عشاير ناحيه خمايگاه سفلى از ولايت اصطخر، حومه كنونى شهر اردكان فارس بود كه به نزد «سلمه» پادشاه «رم زميجان» يا زنيجان آمد و به خدمتگزارى پرداخت. چون سلمه مرد، گيلويه موقعيت را مناسب ديد و آنجا را به تصرف خود درآورد و خود را پادشاه رم زميجان ناميد و از آن به بعد نام گيلويه بر اين منطقه نهاده شد. به هر حال قدیمی‌ترین اثری که در آن نامی از این منطقه رفته، «المسالک و الممالک» نوشته «ابن خرداد» است که در قرن سوم هجری به رشته تحریر درآمده است که ابن خرداد، زموم (رموم) فارس را چهار تا ذکر و اولین آنها را به نام زم حسن بن جیلویه یا بازنجان معرفی می‌کند.